Bé bước vào giai đoạn ăn dặm sẽ trở thành một trong những cột mốc vô cùng quan trọng, chính vì vậy, việc lựa chọn cẩn thận những món ăn dặm cho bé sẽ giúp bé phát triển tốt về thể chất và trí não. Ba mẹ hãy lựa chọn những loại thức ăn phù hợp theo từng giai đoạn và tránh xa những món ăn có nguy cơ gây dị ứng hay gây nghiện… để bé ăn dặm hiệu quả và an toàn (Bí quyết giúp ba mẹ lựa chọn những món ăn dặm cho bé).
Contents
Lựa chọn những món ăn dặm cho bé như thế nào?
Bước vào giai đoạn 6 tháng tuổi, mẹ hãy cho bé làm quen với nhiều loại thức ăn hơn để bé quen dần với việc ăn dặm trong những tháng tiếp theo.
Sau đây là một số món ăn dặm thích hợp cho bé trong giai đoạn này:
- Trứng: Đảm bảo nấu chín kỹ để tốt cho hệ tiêu hóa của bé.
- Chế phẩm từ sữa: Sữa chua và phô mai nguyên chất là những lựa chọn tốt cho bé. Mặc dù vậy, không được cho bé dưới 1 tuổi uống sữa tươi.
- Các loại ngũ cốc có chứa gluten: Các loại đậu, hạt, gạo… nấu thành cháo, súp hoặc các loại sữa hạt, bơ hạt. Không nên cho bé ăn nguyên hạt để tránh bị hóc.
- Những món để bé ăn bốc: Hãy cho bé ăn thử bánh quy, bánh mì, các món mì ống, nui nấu chín, cũng như trái cây mềm (chuối, lê, xoài, bơ) và rau nấu chín mềm (cà rốt, khoai lang, bông cải xanh)… các món này phù hợp với phương pháp ăn dặm chủ động.
- Thịt, gia cầm và cá: Bạn nên nấu chín để thịt mềm, băm nhuyễn và loại bỏ xương.
Giai đoạn khoảng 7-9 tháng tuổi, bé có thể ăn 3 bữa nhỏ mỗi ngày. Hãy lựa chọn những món ăn dặm phù hợp để bé hấp thụ đầy đủ protein, carbohydrate và chất béo.
Khi bé được 9-11 tháng tuổi, thời điểm này bé đã có thể ăn được những món cắt thành từng miếng nhỏ. Mẹ hãy cho bé ăn bốc những món cứng hơn như táo, cà rốt, bánh quy giòn hay bánh mì. Bé có thể ăn được 3 bữa ăn hàng ngày, bao gồm một món tráng miệng như sữa chua hoặc trái cây.
Thời điểm 1 tuổi, đa số các bé có thể ăn thức ăn cùng với các thành viên trong gia đình vào bữa cơm. Trong giai đoạn này, nhiều bé có thể ăn 3 bữa nhỏ cộng với 2-3 bữa ăn nhẹ hàng ngày.
Mặc dù vậy, mỗi em bé sẽ có khẩu phần ăn khác nhau. Bé có thể ăn nhiều hơn hoặc ít hơn dựa theo nhu cầu của trẻ.
Bí quyết giúp ba mẹ lựa chọn những món ăn dặm cho bé: những thực phẩm cần tránh khi cho bé ăn dặm
Nhìn chung, các món ăn dặm cho bé cần có sự đa dạng, nhưng vẫn còn một số loại thực phẩm mà ba mẹ cần tránh cho trẻ ăn như:
- Trứng chưa nấu chín: Trứng tái có thể chứa vi khuẩn salmonella, có thể làm trẻ mắc phải các bệnh đường ruột.
- Những sản phẩm sữa chưa được thanh trùng: thanh trùng giúp giết chết các vi khuẩn gây nhiễm trùng có trong sữa. Do đó, sản phẩm từ sữa thanh trùng hoặc tiệt trùng mới là lựa chọn phù hợp cho trẻ nhỏ.
- Thực phẩm hoặc đồ uống có đường, muối hoặc thực phẩm chế biến sẵn: Chúng thường cung cấp rất ít chất dinh dưỡng. Thêm vào đó, đường có thể làm hỏng men răng của trẻ. Thận của trẻ nhỏ không thể chịu được quá nhiều muối, do đó bạn nên tránh thêm muối, bột nêm vào các món ăn của bé.
- Hạn chế cho trẻ dưới 5 tuổi ăn nguyên hạt vì nguy cơ gây nghẹn cao.
- Trái cây nhỏ như chôm chôm, nhãn…
- Các sản phẩm ít chất béo: Lượng chất béo mà trẻ cần trong chế độ ăn uống sẽ tương đối nhiều hơn so với người lớn.
- Tuyệt đối không cho trẻ dưới 12 tháng tuổi ăn mật ong vì có thể mang lại nguy cơ ngộ độc botulism, một dạng ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng ở người.
Các mẹo giúp việc ăn dặm của trẻ trở nên dễ dàng hơn
Việc ăn dặm của trẻ sẽ không còn là công việc “đánh vật” chỉ với 5 mẹo nhỏ sau:
- Để bé ăn đa dạng các loại thực phẩm, không nên cho bé ăn cùng một loại thực phẩm nhiều lần. Trong trường hợp bé không thích một số loại thực phẩm nào đó, mẹ hãy kết hợp chúng với món ăn mà bé thích cho đến khi trẻ có thể làm quen được.
- Tuyệt đối không ép bé ăn nhiều hơn nhu cầu, thông thường, trẻ sẽ dừng ăn khi chúng đã no bụng.
- Cố gắng tạo không khí thư giãn cho bữa ăn và không đặt nặng việc trẻ sẽ khiến phòng ăn trở thành “bãi chiến trường”. Việc này sẽ khuyến khích các bé trải nghiệm các món ăn mới nhiều hơn và tạo mối liên hệ tích cực với việc ăn uống.
- Hãy để bé ăn cùng với gia đình. Bé có xu hướng thích ăn những thực phẩm chúng thấy mọi người xung quanh ăn.
- Đa số trẻ yêu thích vị ngọt hơn. Chính vì vậy, mẹ nên cố gắng tập cho bé thích ăn rau trước khi ăn trái cây nhằm hạn chế khả năng bé không thích ăn rau sắp tới.
Những lưu ý trong giai đoạn bé ăn dặm
Ăn dặm sẽ là thời điểm đầu tiên trong đời bé được tiếp xúc những thức ăn khác ngoài sữa mẹ. Chính vì vậy, ba mẹ cần lưu ý một vài điểm để bé ăn dặm được an toàn và thật hiệu quả.
Bé bị nghẹn và nghẹt thở thức ăn khi ăn
Khi trẻ bị nghẹn sẽ là một mối bận tâm đáng kể nếu bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn đặc. Tuy vậy, việc nghẹn là điều hoàn toàn bình thường khi trẻ học ăn bởi vì nó hoạt động giống như một phản xạ an toàn nhằm ngăn trẻ bị nghẹt thở.
Trẻ bị nghẹn khi ăn là khi trẻ mở miệng và đẩy lưỡi về phía trước, thở khò khè hoặc ho, đỏ mặt. Quan trọng nhất là mẹ không nên hoảng loạn hoặc lo lắng khi bé bị nghẹn.
Mặc dù vậy, việc nghẹt thở lại nghiêm trọng hơn rất nhiều. Hiện tượng này xảy ra khi thức ăn chặn đường thở hay có nghĩa là bé không thở được. Một số dấu hiệu như: da bé dầ chuyển sang màu xanh, không nói hay khóc được. Trẻ có thể ho đầu tiên hay gặp trường hợp nghiêm trọng nhất là sẽ bị mất ý thức.
Sau đây là một số lời khuyên hữu ích để giảm nguy cơ trẻ bị nghẹt thở khi ăn:
- Tuyệt đối không lơ là bé trong khi bé ăn.
- Tránh các thực phẩm có nguy cơ gây nghẹt thở cao, chẳng hạn như các loại hạt, quả có kích thước nhỏ, bỏng ngô, thịt và cá có xương.
- Không ép bé ăn quá nhiều thức ăn cùng một lúc.
- Cho bé ngồi thẳng lưng, không cười đùa trong khi ăn.
Trường hợp bé bị sặc, mẹ hãy từ từ thực hiện các bước sơ cứu. Việc tham gia một khóa học sơ cứu sẽ giúp ích rất nhiều cho các bậc phụ huynh. Trong trường hợp tình hình của bé nghiêm trọng và bé không thể ho ra thức ăn thì hãy đưa bé đi cấp cứu ngay lập tức.
Bé bị dị ứng thực phẩm
Mỗi cá nhân sẽ có những đặc điểm khác nhau, vì vậy, bé bị dị ứng với một số loại thực phẩm là hoàn toàn có thể xảy ra. Nguy cơ này sẽ cao hơn rất nhiều nếu như gia đình có tiền sử bị các bệnh dị ứng thực phẩm, viêm mũi dị ứng, hen hoặc bệnh chàm (eczema).
Dị ứng sẽ được gây ra bởi hệ miễn dịch của cơ thể đối với thức ăn. Các bé có hễ miễn dịch và đường ruột chưa hoàn thiện, chính vì vậy nếu trẻ tiếp xúc với những thực phẩm có tính dị nguyên cao thì sẽ bị dị ứng một cách dễ dàng.
Ban đầu, dị ứng thức ăn có thể được gây ra bởi các dấu hiệu như: ban đỏ, viêm da, mề đay, phù nề ở da hoặc phù niêm mạc miệng; buồn nôn, đau bụng và rối loạn tiêu hóa; ngứa, chảy nước mắt, mũi… Ở một số trường hợp, dị ứng thức ăn có thể gây tử vong.
Một số loại thức ăn thường gây dị ứng là: đậu phộng (lạc), hạt hạnh nhân, hải sản, trứng, sữa… Trong đó, dị ứng sữa là trường hợp thường gặp nhất. Bên cạnh đó, các loại trái cây cũng có thể gây dị ứng, điển hình như: việt quất, bí đỏ, cà chua, khoai tây, mù tạt… Những chất phụ gia dùng trong thức ăn như benzoat, salicylate, bột ngọt… cũng có thể gây ra dị ứng.
Tóm lại, biện pháp phòng ngừa dị ứng hoặc chữa dị ứng thực phẩm tốt nhất là tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa và có thể thực hiện một số xét nghiệm để xác định chắc chắn nguyên nhân gây dị ứng. Trường hợp bé bị kích ứng với thức ăn và xác định được nguyên nhân, ba mẹ hãy thay đổi thói quen ăn uống của trẻ, loại bỏ những thực phẩm gây dị ứng ra khỏi chế độ ăn và cẩn trọng hơn trong việc sử dụng thức ăn cho trẻ.
